Je schaduwkant

Ieder mens heeft een schaduwkant, een duistere kant die ons regelmatig in de problemen brengt. Deze kant ontstaat wanneer we onze kwetsbaarheid ontkennen, verbergen of gewoon negeren. Maar wat we ook proberen ze verdwijnt daarmee niet, we blijven het met ons meedragen Want wat we verdringen verdwijnt in het duister en hoe kunnen we iets wat we niet meer zien aanpakken? Daarom beseffen we doorgaans niet dat we een schaduwkant bezitten. Ze zit vaak verborgen achter trots, vijandigheid, opstandigheid,afstandelijkheid en superioriteit. Zolang onze schaduwkant niet zichtbaar wordt zal het onze relaties, carriére en innerlijke rust blijven verstoren. Het ontdekken van onze schaduwkant daarentegen kan het begin zijn van een proces van grote verandering. Want in onze schaduwkant schuilt wellicht onze grootste kracht. Het kan je een completer mens maken wanneer je er naar durft te kijken.

Wanneer ik terugdenk aan de momenten dat ik me gekwetst of boos voelde , was het vaak mijn schaduwkant die me parten speelde

De historie

In de schaduw van de persoon die je denkt te zijn zitten strategieen die dateren uit een tijd dat je vooral bezig was met reproduceren en overleven. Vlak na je geboorte of misschien zelfs al daarvoor hadden je ouders al een idee 'hoe je zou moeten worden'. Ook in de beginjaren van je leven word je niet gewaardeerd om wat bent, maar alleen om wat ze vinden hoe je moet zijn. Er wordt van je gehouden onder bepaalde voorwaarden. Bijvoorbeeld als je bescheiden, lief en gehoorzaam bent. Maar niet als je trots, uitbundig en ongehoorzaam bent Dus ga je de dingen die niet mogen buiten sluiten, teneinde de angst voor het niet meer lief gevonden te worden zoveel mogelijk te beperken. Door dingen van jezelf buiten te sluiten ontwikkel je het door je ouders gewenste gedrag en is je schaduwkant een feit. Je schaduwkant is dus een soort vuilnisbak waar alle eigenschappen in verdwijnen , waarvan je van jongs af heb geleerd dat ze niet goed zijn.

De Herberg

Dit mens-zijn is een soort herberg
Elke morgen weer een nieuw bezoek
Een vreugde, een depressie, een benauwdheid

Een flits van inzicht komt
Als een onverwachte gast

Verwelkom ze, ontvang ze allemaal gastvrij
Zelfs als er een menigte verdriet binnenkomt,
Die met geweld
Je hele huisraad kort en klein slaat

Behandel dan toch elke gast met eerbied
Misschien dat hij je huis ontruimt,
Om plaats te maken voor extase

De donkere gedachte, schaamte, het venijn,
Ontvang ze bij de voordeur met een brede grijns
En vraag ze om er bij te komen zitten

Wees blij met iedereen die langskomt
De hemel heeft ze stuk voor stuk gestuurd
Om jou als raadgever te dienen

Rumi

Verdringing

Je schaduwkant is dat deel van je wat je niet wilt zien, maar wel bent. Daarom probeer je het angstvallig verborgen te houden. Maar al datgene wat je probeert te verbergen blijft zich aan je opdringen waardoor je er steeds weer mee wordt geconfronteerd. Je geest produceert steeds weer opnieuw wat je niet wilt aanvaarden. Je herhaalt iets net zolang in jezelf totdat je er vrede mee hebt dat het bestaat.Ook al verander je van baan of begin je aan een nieuwe relatie, het blijft je als een schaduw achtervolgen. Het onderdrukken van je schaduwkant is te vergelijken met een poging tegelijkertijd te rijden en te remmen. We zijn zo gewend onze kwetsbaarheid te verbergen, te ontkennen of te onderdrukken dat we niet eens meer stil staan bij de vraag: ' waar ben ik eigenlijk bang voor?' ' waarom doe ik alsof ik superieur en volmaakt ben? ' waarom ben ik niet in staat me open en kwetsbaar open te stellen in een intieme relatie?'

Buitensluiting

Je Schaduwkant (zoals je nu bent) is het resultaat van een proces van buitensluiting. Je verdere leven ben je alsmaar verder gegaan met het buitensluiten van dingen van jezelf ter wille van anderen. Je wilt nog steeds aardig en lief gevonden worden. Dat betekent dat er nu een deel in je is die heel erg zijn best doet om in de smaak te vallen bij anderen. Maar er is ook een ander deel die je angstvallig weghoudt, omdat je denkt dat dit niet in de smaak zal vallen. Dit deel bestaat vaak uit kwetsbare en machteloze gevoelens zoals: onzekerheid, angst, depressiviteit, leegte en verdriet, maar ook boosheid en haat .Hierdoor heb je je eigen grond verlaten, je toont niet je ware gezicht, je probeert iemand anders te zijn. Je bent niet meer jezelf omdat je een deel van jezelf buitengesloten hebt. Jezelf durven zijn, of zijn wie je bent is pas mogelijk als je alle facetten van jezelf kunt toelaten, ook de minder mooie.

Positief denken

De meeste mensen zijn er heilig van overtuigd dat als ze de negatieve helft van een tegenstelling zouden kunnen laten verdwijnen, de hemel op aarde zou verschijnen.Want de hemel is voor ons de plek waar alle positieve helften naar toegaan en de hel is de plaats waar alle negatieve helften terechtkomen .Hier ligt ook de tendens om positief te gaan denken. Maar waarom zouden we positief moeten denken? Positief denken doen we immers alleen als we negatief zijn. Waarom zouden we anders positief moeten denken? Maar zoals ik al eerder opgemerkt heb is het verdringen van de ene helft ten gunste van de andere helft een doodlopende weg. Het is goed om negatief van positief te onderscheiden, maar het is onmogelijk ze te scheiden. Doe je dat toch, dan lijkt dat op een poging om de twee uiteinden van een elastiekje te scheiden. Je kunt steeds harder trekken, maar er komt een moment dat er iets knapt.

Tegenstellingen

Ons leven is een wereld vol tegenstellingen, goed-slecht, mooi-lelijk, sterk-zwak, enz. Maar vaak voelen we ons alleen veilig bij één van de twee. We onderdrukken de ene kant ten gunste van de andere kant. We willen teveel de mooie kant van onszelf laten zien en te weinig de lelijke schaduwkant. Dit komt omdat we in het verleden negatieve ervaringen hebben gehad met één bepaalde kant. Maar zodra we kiezen voor één kant hebben we een probleem. Want elke keer dat we kiezen hebben we vóór het één en tegen het andere gekozen. Zogauw het ‘pro’ zijn intrede doet volgt het ‘anti’ als een schaduw. Omdat het leven zowel het een als het andere is, goed en slecht, mooi en lelijk. Er bestaat, geen ‘ja’zonder ‘nee’, geen beweging zonder stilstaand, geen binnen zonder buiten.

Angst

Veel mensen verspillen ondanks hun gezondheid, intelligentie en succes, hun energie en creativiteit aan hun schaduwkant. We zijn zo gewend onze schaduwkant te verbergen dat we niet eens meer weten waar we nu precies bang voor zijn..Maar eigenlijk is het heel eenvoudig, wij mensen zijn gewoon bang voor elkaar. We vrezen de oordelen die anderen over ons uitspreken, en zijn bang dat ze er achter komen hoe we werkelijk zijn, dat we door de mand vallen. Angst is de reden waarom we niet onze onzekerheid en kwetsbaarheid tonen aan vreemden, omdat we menen dat niemand ze zal begrijpen. Maar niet alleen aan vreemden, we zijn vaak nog het meest geremd in het contact met onze naaste omgeving. Het is voor ons nog veel moeilijker ons hart uit te storten bij onze ouders, broers en zusters, kinderen of partner. Zelfs durven we ons niet open en kwetsbaar op te stellen in een intieme relatie.Omdat we bang zijn gekwetst te worden zijn we niet in staat lief te hebben en een duurzame relatie op te bouwen.

Zelfbeeld

Vaak zijn we er van overtuigd dat we onszelf door en door kennen. Maar dat blijkt meestal niet het geval. Want met wat wij onszelf noemen bedoelen we over het algemeen het beeld wat we van onszelf hebben en dat is heel wat anders. Ons zelfbeeld is ontstaan door onze schaduwkant ( een proces van ontkenning). Vanaf het begin van ons leven hebben bepaalde delen van onszelf er niet mogen zijn. Al onze problemen zijn in feite delen van onszelf die niet waar mogen zijn. Ons zelfbeeld is het resultaat van een ontkenningsproces.(onze schaduwkant) Het is het restant van wat overgebleven is van ons wezenlijke zelf. Met ons zelfbeeld is slechts een deel van onszelf zichtbaar. We kennen onszelf niet als geheel maar slechts voor een deel. Alles wat ons nu nog dwars zit, zijn delen van onszelf die zich aandienen om weer deel van het geheel te mogen zijn. Het woord 'geheel' heeft overeenkomsten met het woord ‘helen’. Helen betekent weer in contact komen met het geheel. Heling komt niet tot stand door jezelf te veranderen of te verbeteren maar juist door de dingen te laten zijn zoals ze zijn. Jezelf helen kan een verrassende ervaring zijn. Het kan het zelfde gevoel geven als 'dikke maatjes' worden met iemand die je al jaren vaag kent.

Tekort komingen

Onze schaduwkant maakt slechts één-twintigste deel van onze persoonlijkheid uit. Toch blijken we het doorgaans als een veel grotere belemmering te beschouwen dan hij in feite is.We zien onze schaduwkant als enige maatstaf voor onze persoonlijke eigenschappen . In plaats van steeds het accent te leggen op onze tekortkomingen zou het beter zijn te letten op de dingen die wel goed gaan. We zien onze schaduwkant niet in de juiste verhouding. Vandaar dat we hem angstvallig voor onszelf en voor anderen verborgen proberen te houden. Zo voeren we een strijd die van tevoren reeds gedoemd is te mislukken Omdat we toneelspelen, we willen onze tekortkomingen compenseren in plaats van gewoon onszelf te zijn. We zouden daar eerlijker ten opzichte van onszelf over moeten zijn.

Spiritualiteit

Mensen die met spiritualiteit bezig zijn gebruiken dit maar al te vaak om aan hun schaduwkant te ontkomen. Je kunt je schaduwkant natuurlijk aan het oog proberen te onttrekken met prachtige woorden Je kunt door te mediteren of te bidden uiteraard proberen weg te lopen van je problemen. Je kunt spiritualiteit proberen aan te wenden om je agressie, leugens, geilheid., hebzucht, woede, enzovoort te verbergen. Maar het heeft allemaal niets met spiritualiteit te maken. Want alleen door te doen alsof je negativiteit niet bestaat wil nog niet zeggen dat je positief bent. Zo’n vorm van spiritualiteit is net als een boom zonder wortels. Je begint meteen in de wolken te leven, voordat je wortel geschoten hebt in de aarde.Echte spiritualiteit vraagt om je schaduwkant helemaal bloot te leggen en er naar te kijken Maar wie bang is voor zijn negatieve kant zal nooit zijn positieve kant vinden. Wil je de positieve zijde van jezelf zien wees dan niet bang voor de negatieve zijde.

Volmaaktheid

Voor de natuur is alles volmaakt. Zij schept er genoegen in om zowel mooi als lelijk als volmaakt te zien. Bij de mens is dat totaal anders, wij kennen die volmaaktheid niet.Wij hebben de volmaaktheid gescheiden in twee helften die zogenaamd los van elkaar functioneren. Volmaaktheid wordt dan eveneens onvolmaaktheid. De meeste mensen raken geirriteerd of gefrustreerd als ze niet beantwoorden aan hun eigen norm van volmaaktheid.We zijn onze onvolmaaktheid gaan zien als iets afschuwelijks dat we zo snel mogelijk kwijt moeten zien te raken, willen we ooit gelukkig worden. Daarom kiezen we voor succes en proberen faalangst buiten ons te plaatsen. Maar hoe meer we ons vastklampen aan succes, hoe meer we bang zijn om te falen. Hoe meer we proberen flink te zijn, hoe meer we onze zwakte vrezen. Hoe meer waarde we hechten om te winnen, hoe meer angst we hebben om te verliezen. Zodra we van de helft het geheel maken voelen we ons nooit meer lekker, zijn we nooit meer gerust, maar altijd bang en gespannen.

Zelfontwikkeling

Je schaduwkant hoeft geen belemmering te zijn, integendeel het kan juist een goede rede zijn om jezelf te ontwikkelen. Om je schaduwkant op te geven zul je misschien veel moeten afleren. Je moet er niet meer naar streven anders te zijn dan wie je bent.. Niet meer dat deel van jezelf verbergen wat je onaanvaardbaar vindt. Je niet meer druk maken over wat anderen van je denken. Misschien moet je meer toegeven aan het feit dat je niet volmaakt bent.. Het kan ook zijn dat je dingen van jezelf moet leren accepteren waar je altijd al een gruwelijke hekel aanhad . En tenslotte zul je jezelf moeten leren waarderen precies zoals je bent en niet zo als je graag zou willen zijn. Dit proces is meestal niet rechtlijnig. Vaak heb je de neiging bij iedere twee stappen vooruit er weer één achteruit te doen of je ontwikkeling tijdelijk even op een zijspoor te zetten. Neem dat jezelf nooit kwalijk, maar probeer op dat moment jezelf juist een figuurlijk duwtje in de rug te geven.

Zelfontwikkeling is simpelweg de integratie van schijnbaar tegengestelde delen

Integratie

Je schaduwkant is niet zozeer een bedreiging maar eerder een belofte. In het slechte van jezelf vind je het beste. Want je schaduwkant blijft in het onderbewuste juist als gevolg van verdringing ruw en ongepolijst. Maar je schaduwkant kan een prachtige heldere kwaliteit worden, als ze een plek in het bewustzijn krijgt door er gewoon te mogen zijn. Het ontwikkelen van je schaduwkant heeft niets te maken met jezelf verbeteren of met hoe je een ander mens kunt worden. Maar meer met zelfacceptatie, maatjes worden met je slechtste eigenschappen. Verbetering is het eindresultaat niet het doel van integratie. Je schaduwkant is op zich niet slecht. Je moet hem alleen uit het duister halen en onder ogen durven te zien. Zodat je niet voortdurend door je schaduw in de rug wordt aangevallen.

Integreren betekent jezelf accepteren zoals je bent met inbegrip van al je zwakke-en kwetsbare kanten

Acht Schaduwkanten

Ø Angst om afgewezen of gekwetst te worden. Dus vermijd je intieme relaties en het aangaan van emotionele bindingen, of ga je een muur rond jezelf optrekken

Ø Angst om driftig te worden. Dus onderdruk je je boosheid bij ruzies met je partner, je werkgever of je kinderen

Ø Angst om ‘niet goed genoeg te zijn,’ op je werk of op seksueel-en sociaal gebied. dus probeer je jezelf voortdurend te bewijzen.

Ø Angst om uit een relatie te stappen die te wensen overlaat. Dus blijf je in eerste instantie bij elkaar ‘voor de kinderen’ en in tweede instantie omdat het nu ‘te laat’ is.

Ø Angst om ongunstig te worden beoordeeld over je uiterlijk. Dus blijf je je overmatig druk maken over je uiterlijke verschijning.

Ø Angst voor verveling en leegte. Dus zorg je voor een strak werkschema, zodat je door kunt blijven rennen.

Ø Angst om kritiek te krijgen of te geven. Dus neem je voortdurend een verdedigende houding aan en laat je nooit het achterste van je tong zien.

Ø Angst voor de dood. Dus doe je net alsof iedereen doodgaat, behalve jijzelf

Projectie

Een van de makkelijkste manieren om je schaduwkant te ontdekken is om eens kritisch naar andere mensen in je omgeving te kijken. Alles wat je namelijk irriteert aan anderen kan je helpen jezelf beter te begrijpen. Alles wat je zegt over een ander, zegt nooit iets over de ander, maar alleen iets over jezelf. Wat je ook voor mening hebt over de ander, het is altijd een mening over jezelf. Hoe je ook spreekt over de ander, het is steeds je eigen ervaring die aan het woord is. Ieder woord is een afspiegeling van jezelf. Je maakt dat verwijt alleen omdat je die eigenschappen zelf ook hebt. Je verwijt het de ander slechts omdat het je voortdurend doet herinneren aan aspecten van jezelf die je niet onder ogen wilt zien. Als je iemand verwijt altijd kritiek op je te hebben, dan ben je jezelf niet bewust van je eigen kritische neigingen. Als je iemand beschuldigd van vijandigheid, dan ben je je onbewust van je eigen vijandigheid. Die onbewustheid ontstaat als je bepaalde neigingen in jezelf probeert te ontkennen. Maar omdat je er niet in slaagt die gevoelens te ontkennen, ontken je gewoon dat jij de eigenaar bent. Dan leg je ze vervolgens op het bordje van iemand anders. Want doe je dit niet dan blijf je er zelf mee zitten.

Schaduwkanten ontdekken

Alle eigenschappen van jezelf die je anders zo keurig weet te verbergen komen bij het gebruik van teveel alcohol ongenuanceerd naar de oppervlakte. Dus een mooie gelegenheid om meer over jezelf te weten te komen. Schaduwkanten van jezelf kunnen zich ook manifesteren in je dromen in de vorm van een persoon die veel op je lijkt, maar die je bang maakt of die je griezelig vindt. Die dingen die je angstig of eng vindt kunnen je helpen jezelf beter te begrijpen. Ook kun je er op gaan letten welk gedrag van anderen irritatie bij je oproept. Juist die mensen die je maar vaag kent kun je gebruiken als spiegel om je schaduwkanten te ontdekken. Hoe minder goed je iemand kent, hoe groter de spiegel die hij/zij je voorhoud. Iemand waaraan je je ergert vanwege zijn grote zelfingenomenheid kan je doen beseffen dat je die eigenschap zelf wegdrukt, waardoor je nooit helemaal goed uit de verf komt. Ook wanneer je een uitgesproken mening hebt over de eigenschappen die je bezit kun je je schaduwkanten ontdekken. Wanneer je van jezelf zegt dat je altijd aardig bent, waar is dan de lelijke kant van jezelf gebleven?